Konferencja: Dobre praktyki w zakresie stosowania roślin gatunków obcych w ogrodnictwie
Temat spotkania: Dobre praktyki w zakresie stosowania roślin gatunków obcych w ogrodnictwie
Data i miejsce wydarzenia: 7 września 2012 r., siedziba Ministerstwa Środowiska, ul. Wawelska 52/54, Warszawa, sala nr 324
Mając na uwadze duże zagrożenie jakie stanowią dla środowiska przyrodniczego gatunki roślin pochodzenia obcego na konferencję zostali zaproszeni zarówno przedstawiciele instytucji rządowych, regionalnych oraz samorządowych, a także przedstawiciele świata nauki, organizacji pozarządowych oraz głównych centrów ogrodniczych.
Poprzez wymianę informacji, poglądów i doświadczeń zostaną wypracowane główne zasady dotyczące stosowania w ogrodnictwie gatunków obcych, możliwe sposoby zapobiegania ich rozprzestrzenianiu się oraz sposoby wdrożenia Europejskiego kodeksu postępowania w zakresie ogrodnictwa i inwazyjnych roślin obcych. Działania te mają na celu lepszą ochroną różnorodności biologicznej naszego środowiska przyrodniczego, w tym rodzimej flory.
Więcej informacji na temat gatunków obcych
Kontakty i informacje
Emilia Bylicka
Departament Ochrony Przyrody
Zespół ds. Ochrony i Zarządzania Chronionymi Gatunkami Roślin, Zadrzewień i Terenów Zieleni
tel.: 22 36-92-155
e-mail: Emilia.Bylicka@gdos.gov.pl
Wnioski z Konferencji
W konferencji Dobre praktyki w zakresie stosowania roślin gatunków obcych w ogrodnictwie, zorganizowanej przez Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska, wzięli udział przedstawiciele administracji rządowej i samorządowej, m.in. przedstawiciele regionalnych dyrekcji ochrony środowiska, zarządów dróg, urzędów marszałkowskich, a także przedstawiciele nauki oraz stowarzyszeń, które w celach statutowych zajmują się szeroko rozumianą zielenią oraz osoby prywatne zainteresowane tematyką spotkania.
Należy zaznaczyć, że ze względu na bardzo obszerny zakres tematyczny związany z obcymi gatunkami roślin wygłoszone referaty przedstawiały wiele zagadnień, które wymagają rozwinięcia w najbliższym czasie.
Do najważniejszych wniosków powyższego spotkania zaliczyć można:
- Opracowanie Polskiego Kodeksu dobrych praktyk w ogrodnictwie i jego rozpowszechnienie jest potrzebne, ponieważ postępowanie według określonych w nim zasad może się przyczynić do zmniejszenia procesu przenikania roślin gatunków obcych do środowiska przyrodniczego, mając na uwadze fakt, że ogrodnictwo jest jednym z głównych źródeł ich rozprzestrzeniania się. Jednocześnie za pomocą Kodeksu możliwe będzie zaangażowanie i przedstawienie działań branży ogrodniczej na rzecz ochrony przyrody oraz podniesienie świadomości społeczeństwa.
- Ponadto Kodeks może być podstawą do opracowania w różnych jednostkach administracyjnych zaleceń dot. zarządzania zielenią dostosowanych do lokalnych warunków, z uwzględnieniem kwestii gatunków obcych. Mógłby być również stosowany w zamówieniach publicznych.
- Kodeks ten powinien powstać przy udziale przedstawicieli wszystkich zainteresowanych grup, m.in. przedstawicieli świata nauki, organizacji ekologicznych, administracji ochrony środowiska, branży ogrodniczej: producentów i dystrybutorów roślin, architektów zieleni, a także użytkowników roślin. W ten sposób będzie możliwe zebranie najważniejszych zasad postępowania w oparciu o wiedzę i doświadczenie osób zajmujących się zielenią.
- Niezaprzeczalnie rośliny gatunków obcych przynoszą człowiekowi wiele pożytku, a tylko niewielka część z nich może stanowić zagrożenie dla rodzimej przyrody, tzw. gatunki inwazyjne (ok.1,5 % flory Polski wg Tokarska-Guzik 2005). W związku z czym zalecenia dobrych praktyk powinny przede wszystkim dotyczyć roślin gatunków obcych uznanych za inwazyjne i które jednocześnie są roślinami stosowanymi w ogrodnictwie. Dodatkowo ze względu na rozłożony w czasie proces adaptacji i inwazji gatunków obcych, kodeks powinien zawierać również wytyczne dot. pozostałych gatunków obcych.
- Jednym z możliwych podejść do opracowania Kodeksu jest określenie „czarnej listy" gatunków inwazyjnych, niezalecanych do stosowania, która zawierałaby gatunki określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska oraz inne gatunki inwazyjne, uzgodnione podczas tworzenia Kodeksu.
- Należy stosować rośliny gatunków obcych, które nie "uciekają" do środowiska przyrodniczego, tj. gatunki nieinwazyjne, odmiany sterylne lub, w przypadku gatunków lub odmian dwupiennych, rośliny jednej płci.
- Potrzebne jest opracowanie map rozmieszczenia roślin gatunków obcych z możliwością zgłaszania nowych stanowisk.
- Gatunki inwazyjne roślin powinny podlegać monitoringowi, aby śledzić ich trendy rozprzestrzeniania się i ukierunkować działania zapobiegawcze. Ponadto należy obserwować rośliny pozostałych gatunków obcych, aby stwierdzić czy stopniowo nie wykazują charakteru inwazyjnego.
- Należy podjąć działania mające na celu ograniczenie istniejących populacji gatunków inwazyjnych, zarówno na poziomie gminy jak również, w zależności od gatunku, należy koordynować działania na poziomie województwa lub kraju. Możliwym źródłem finansowania mogą być m.in. środki budżetowe, z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, Norweskiego Mechanizmu Finansowego, LIFE+.
- Doświadczenie służb fitosanitarnych w zwalczaniu agrofagów może być bardzo cenne w przeciwdziałaniu rozprzestrzenianiu się inwazyjnych gatunków obcych.
- Należy podejmować działania edukacyjne na różnych poziomach w celu rozpowszechnienie wiedzy na temat roślin gatunków obcych oraz kontynuować badania biologii i ekologii gatunków obcych, w szczególności wprowadzanych do hodowli oraz na obszarach chronionych.
- Istnieje potrzeba rozszerzenia listy gatunków obcych roślin w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 września 2011 r. w sprawie listy roślin i zwierząt gatunków obcych, które w przypadku uwolnienia do środowiska przyrodniczego mogą zagrozić gatunkom rodzimym lub siedliskom przyrodniczym. Należy również jednoznacznie określić czy zakazy dotyczą danego gatunku lub/i jego wybranych odmian. Należy rozważyć wprowadzanie ograniczeń jedynie w odniesieniu do niektórych obszarów Polski.
- Przy ustalaniu listy ww. roślin należy kierować się potrzebą zapewnienia ciągłości istnienia i ochrony różnorodności rodzimych gatunków, biorąc również pod uwagę funkcje, jakie te rośliny pełnią dla człowieka oraz czy istnieją dla nich rośliny alternatywne.
_image_thumb.jpg)
