Rezerwaty przyrody – szansą rozwoju województwa pomorskiego
18 listopada 2016 r. na zamku w Krokowej, w pobliżu rezerwatu przyrody Bielawa, odbyła się konferencja „Rezerwaty przyrody – szansą rozwoju województwa pomorskiego” poświęcona zmniejszaniu antropopresji oraz wzrostowi świadomości społecznej w zakresie potrzeby ochrony rezerwatów przyrody. Organizatorami wydarzenia były Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Gdańsku i Gmina Krokowa.
W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele instytucji i środowisk związanych z funkcjonowaniem rezerwatów – reprezentanci Straży Łowieckiej, Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych, Powiatowej Straży Pożarnej, policji, organizacji pozarządowych, lokalnych władz samorządowych, a także naukowcy i nauczyciele. Konferencja cieszyła się dużym zainteresowaniem lokalnych mediów.
Głównym celem zorganizowanej konferencji była konieczność zmniejszenia antropopresji oraz zwiększenie świadomości społecznej w zakresie potrzeby ochrony rezerwatów. Dodatkowo skuteczność ochrony przyrody w rezerwatach można zwiększyć poprzez umożliwienie okolicznym mieszkańcom czerpania korzyści finansowych z odpowiednio przygotowanej oferty ekoturystycznej.
Podczas spotkania Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska - Danuta Makowska przekonywała do przestrzegania ograniczeń prawnych dotyczących ochrony cennych siedlisk przyrodniczych i ekosystemów, przedstawiając nie tylko względy przyrodnicze, ale również zdrowotne i ekonomiczne. Aspekt zdrowotny przyrody to m.in. poprawa zdrowia fizycznego i psychicznego ludzi oraz zwiększenie odporności na choroby cywilizacyjne.
Pomorski rezerwat przyrody Bielawa, obejmujący torfowiska i tereny podmokłe, odgrywa ważną rolę w ochronie przeciwpowodziowej, zapobieganiu suszom, pożarom, erozjom i degradacji gleb. Przyroda przyczynia się do poprawy jakości powietrza, nie tylko poprzez wydzielanie tlenu lub magazynowanie dwutlenku węgla (np. w torfie), ale również z powodu pochłaniania, głównie przez drzewa i krzewy, rakotwórczych zanieczyszczeń powietrza, np. pyłu zawieszonego PM10 powstającego w wyniku tzw. niskiej emisji.
Rezerwaty mogą też być szansą na rozwój gospodarczy regionu poprzez ich właściwe turystyczne udostępnienie. Jedną z ofert popularnej w Europie ekoturystyki są tzw. bezkrwawe łowy czyli "polowanie" z aparatem fotograficznym, lunetą lub lornetką. Ten rodzaj turystyki można z powodzeniem stosować także w rezerwatach, pod warunkiem odpowiedniego ukierunkowania ruchu turystycznego.
Edukacja zmierzająca do wzrostu społecznej świadomości ekologicznej jest procesem długotrwałym. Aby mieszkańcy szybciej i łatwiej mogli zaakceptować prawne ograniczenia dotyczące rezerwatów przyrody, trzeba im zaproponować coś w zamian. Zamiast nielegalnego zbierania w rezerwatach w celach zarobkowych np. grzybów i jagód, będą zatem mogli w gminach zarabiać na ekoturystyce, zakładając punkty usługowe, np. gastronomiczne, czy noclegowe dla obserwatorów unikalnej przyrody rezerwatowej, czyli turystów krajowych i zagranicznych.
Konferencja zorganizowana została w związku z wydaniem 31 października 2016 r. przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Gdańsku zarządzenia umożliwiającego otwarcie w rezerwacie Bielawa szlaku pieszego wyposażonego w platformę widokową. Szlak został przygotowany i urządzony ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku, w ramach projektu zrealizowanego przez Stowarzyszenie Bielawy z Norde. Szlak wyznaczony został na obrzeżach rezerwatu, na terenie oddalonym od koncentracji miejsc rozrodu lub lęgów gatunków wrażliwych. Platforma widokowa pozwoli na obserwowanie zwierząt na otwartej przestrzeni, w tym ptaków wodno-błotnych, jeleni i wilków, przez turystów pozostających pod osłoną drzew, co zmniejszy skutki antropopresji. Jest to pierwszy etap udostępnienia turystyczno-edukacyjnego rezerwatu Bielawa.
Działania zrealizowane na terenie rezerwatu Bielawa stanowią dobry przykład tego, w jaki sposób ograniczyć niekontrolowaną penetrację rezerwatów przez ludzi. Wyznaczanie szlaków turystycznych w rezerwatach i budowa obiektów umożliwiających obserwację przyrody sprawiają, że ochrona rezerwatów staje się skuteczniejsza. Jednocześnie pobudzany jest rozwój ekoturystyki w regionie, co przekłada się na dodatkowe dochody dla miejscowej ludności.
Na zakończenie konferencji jej uczestnicy wzięli udział w uroczystym oddaniu do użytku szlaku oraz platformy obserwacyjnej i byli pierwszymi, którzy z nich skorzystali.